Starten in de vrijetijds-, sport- en cultuursector

Het is zeer belangrijk om de relevante actoren vanaf het begin te betrekken. Hierdoor ontstaat er een waardevolle samenwerking en kan er gedurende het gehele circulaire bouwproject gezamenlijk en transparant naar oplossingen worden gezocht.

Opdrachtgever is verantwoordelijk voor het vaststellen van de eisen en doelstellingen van het circulaire bouwproject en moet hierbij de visie en richting bepalen.

Ingenieurs zijn door hun technische kennis en expertise verantwoordelijk voor de ontwerpfase en het vertalen van de eisen en doelstellingen van de opdrachtgever naar een (technisch) haalbare en circulaire bouwoplossing. Dit allemaal binnen het gestelde budget.

Architecten staan in voor het ontwerpen van de bouwconstructies en de gebouwen, en kunnen hierbij vanaf het begin rekening houden met de principes van circulair bouwen.

Bouwbedrijven zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het project en moeten ervaring en kennis hebben op het gebied van circulaire bouwtechnieken en materialen.

Milieu- en energie-experts bepalen en toetsen de duurzaamheid en milieueffecten van het project.

Overheid speelt een belangrijke rol bij de regelgeving en financiering van circulaire bouwprojecten en moet actief betrokken zijn bij het proces.

Het is van belang dat de gemeente duidelijk definieert wat ze met het project wil bereiken. Dit vereist dat tijdens de voorbereiding en de opmaak van het bestek kritische vragen gesteld dienen te worden.

Hieronder een aantal voorbeelden:

• Wat zijn de plannen voor de uitbating/exploitatie?
• Wat is de lange termijnvisie? Wat zijn de doelen op langere termijn?
• Nadenken over de multi-inzetbaarheid van vrijetijdsgebouwen (vb. cultuur, sport, …).
• Heeft men zicht op het grotere geheel? Gebouwen maken deel uit van de omgeving, omgeving en infrastructuurwerken staan in relatie tot gebouwen. Weten wat de lopende of bestaande projecten in de omgeving zijn.
• Zijn de plannen realistisch?
• Wat is de timing?
• Worden de gebruikers (buurt, medewerkers, jeugd, …) tijdig betrokken?

Lokale besturen hebben overduidelijk ambitie en zetten duurzaamheid en de SDG’s op de agenda. Het is daarom belangrijk én cruciaal om concrete kennis en expertise over circulair bouwen vroeg in het denkproces te brengen.
Circulair bouwen opnemen in gunningscriteria voor ontwerp of bouw is alvast een eerste concrete stap, en zou eigenlijk een minimum moeten zijn.

Hierbij enkele tips om dit concreet te maken:

• Rondvraag bij de verschillende actoren, waaronder de advies- en ingenieursbureaus, waarna richtlijnen of specifieke targets gedefinieerd kunnen worden.
• Een voorstudie omtrent circulariteit laten opmaken in functie van het bestek.
• Opnemen van Level(s): gemeenschappelijke indicatoren opgesteld door de Europese Unie waarin de milieuprestatie gedurende de levensduur van gebouwen is vastgesteld.
• Bepaalde vereisten als streefcijfers opnemen (voorbeeld BREEAM certificaat).
• Vragen naar concrete en actuele referenties.

Het is tevens van belang dat in de voorbereidingsfase de technische experts, in dit geval advies- en ingenieursbureaus en architecten, tijdig worden ingeschakeld. De analyses en resultaten uit de voorstudies kunnen cruciaal zijn voor een efficiënte opmaak van het bestek, en een effectieve circulaire aanpak van het bouwproject in zijn geheel.

Het is hierbij belangrijk om te realiseren dat circulariteit een continu proces is en dat het blijvend moet worden nagestreefd om optimale resultaten te bereiken.

Zorg voor een goede planning en strategie voor het bouwproject, waarbij de principes van circulariteit en duurzaamheid centraal staan.

Het ontwerp van het gebouw moet gericht zijn op het optimaliseren van de circulaire principes. Streef naar het verminderen van de hoeveelheid afval en verhoog het gebruik van duurzame materialen.

Kies materialen die circulair en duurzaam zijn. Ga bijvoorbeeld voor hergebruikte of gerecyclede materialen en vermijd dat materialen eindigen in de afvalstroom.

Tijdens de bouw moeten circulaire principes zoals het verminderen van afval, het hergebruik van materialen en het toepassen van energie-efficiënte technieken centraal staan. De sloop van het bestaande gebouw of sloopprojecten in de omgeving maken deel uit van het circulaire bouwproces.

Na oplevering moeten circulaire principes zoals het efficiënt gebruik van energie, het hergebruik van materialen en het verminderen van afval worden gehandhaafd tijdens de exploitatie van het gebouw.